Βόντελ, Γιόοστ βαν ντεν

(Joost van den Vondel, Κολονία 1587 – Άμστερνταμ 1679). Ολλανδός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Ολόκληρη η πνευματική πορεία του ήταν η αργή αλλά αδιάκοπη ωρίμανση μιας διάνοιας που, δοκιμασμένη από αλλεπάλληλες οικογενειακές συμφορές και χωρίς μια σταθερή αρχή πίστης, απομακρύνθηκε από την αυστηρή ηθική του καλβινισμού για να βρει ένα ασφαλές καταφύγιο στον καθολικό δογματισμό που ανταποκρινόταν περισσότερο στη δική του θερμή και αισθηματική φύση. Το έργο του αποτελεί πιστή έκφραση της θρησκευτικής εξέλιξης της σκέψης του. Ειδικά η θεατρική του παραγωγή κυριαρχείται από μια σταθερή βιβλική έμπνευση, που όμως δεν αποξενώνεται ποτέ από μια καθορισμένη ιστορική πραγματικότητα. Στην πρώτη περίοδο της ζωής του, δηλαδή πριν από τη μεταστροφή του (1641), ανήκει το Gysbreght van Aemstel (1637), το πιο δημοφιλές έργο του που διαμορφώθηκε σε ένα είδος εθνικού έπους. Αφού βρήκε την πνευματική του γαλήνη, ο Β. έγραψε τα καλύτερά του έργα, μεταξύ των οποίων αξίζει να σημειωθεί ο Εωσφόρος (1654), το γνωστότερο και το καλύτερο θεατρικό του έργο, που παίζεται ακόμα και σήμερα. Μελέτησε την αρχαία γραμματεία και έγραψε 32 τραγωδίες, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν Ο Παλαμήδης, η Μαρία Στιούαρτ και Οι ηρωίδες της θρησκείας. Στο Άμστερνταμ υπάρχει ανδριάντας του, που ανεγέρθηκε το 1850. Ο Β. ήταν επίσης καλός μεταφραστής και πολλά από τα έργα του είναι επηρεασμένα από εκείνα που έχει μεταφράσει (Σενέκας, Ευριπίδης, Τάσο κ.ά.).